Manastir Ćelije u okolini Valjeva je jedno od najsvetijih i najposebnijih mesta u Srbiji. Čovek ne može da oseti mir ovog svetilišta dok se spušta u dolinu u kojoj se nalazi građevina.
Niko ne zna kad je manastir tačno podignut, ali jasno je da je reč o periodu između 1282. i 1316. godine, kada je kralj Dragutin Nemanjić upravljao ovim krajevima, kao Sremski kralj.
Manastir je posle pada Nemanjića i srpske države pod tursku vlast doživeo teška vremena: često je bio rušen i paljen, pošto su monasi koji su živeli u manastiru bili gledani kao nosioci slobodarskog duga porobljenog srpskog naroda.
Ipak, manastir bi se svaki put izdigao iz svog pepela, i dočekao je oslobođenje od Turaka u 19. veku.
Ćelije su igrale veliku ulogu i u bobri za oslobođenje od Turaka: u vreme Prvog srpskog ustanka, konaci manastira su služili kao vojna bolnica za ustanike.
Ćelije su bile veoma bitne i u procesu stvaranja moderne države Srbije: U njima je osnovana jedna od prvih osnovnih škola u Srbiji, pod vlašću kneza Miloša Obrenovića. U ovoj školi je prva slova naučio i slavni srpski vladika Nikolaj Velimirović.
Ćelije su 1837. godine pretvorene u parohijsku crkvu, a 1928. je odlučeno da postane ženski manastir, što je i danas.
Nalazi se na 6 km jugozapadno od Valjeva, na levoj obali reke Gradac, u brdovitom predelu, okružen gustim šumama koje su ga i skrivale vekovima od pogleda osvajača.
Najstarija ikona u manastiru je ikona Sabora Svetih Arhangela, a potiče od pre 1798. godine, kada je priložena manastiru, a najstarija knjiga Boženstvenaja skrižalj, koju je crnogorski vladika Danilo Petrović kupio 1715. godine u Rusiji, pa je poklonio manastiru.
Manastir Ćelije je poznat i po tome što je u njemu živeo arhimandrit dr Justin Popović, zvani sveti Ava Justin, jedan od najpoznatijih mislilaca Srpske pravoslavne crkve. Njegov grob je skroman, i po njegovoj želji nema drugih obeležja, osim kamenog Krsta i cveća na humci.
Ovde je sahranjen i Ilija Birčanin, jedan od srpskih vođa u vreme Prvog srpskog ustanka.
Danas je u manastiru razvijena štamparska i ikonopisačka delatnost.
Tekst je deo projekta „Sedam valjevskih čuda“ koji je sufinansirao Grad Valjevo. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu ne izražavaju nužno stavove organa koji je dodelio sredstva.
(Come to Serbia)